Sosy do wszystkiego

Sosy do wszystkiego

Kuchnia polska przez lata bardzo się zmieniła. Dawniej zjadano kawałek dzika, sarninę czy  kurczaka i nikt nawet nie pomyślałby o takim wynalazku jakim jest sos. Dziś podajemy sosy właściwie do wszystkiego; mięs, ryb, makaronów, przystawek, warzyw, a także deserów. Nadają potrawie  odmienny smak, a odpowiednio dobrane sosy nawet najskromniejszą potrawę potrafią zmienić w kulinarne arcydzieło.

Sosy dzielimy na zimne i ciepłe

Podstawowe sosy ciepłe to:

• sos hiszpański; z ciemnej zasmażki i mocnego wywaru z kości
• sos pomidorowy
• sos beszamelowy
• sos holenderski
• sos berneński; zwykle przygotowywany na bazie sosu holenderskiego

Sosy ciepłe podobnie jak zupy, najczęściej przygotowywane są na bazie wywaru. Do zagęszczenia ich najczęściej stosuje się zawiesinę z mąki pszennej lub ziemniaczanej, śmietanę lub żółtka jaj.

Najbardziej znane sosy zimne

• to sos winegret oraz sos majonezowy

Sosy słone

Doprawiane są: solą, pieprzem, papryką, cukrem, kwaskiem cytrynowym, octem, sokiem z cytryny, zielem angielskim, przyprawą ziołową, natką pietruszki lub koperkiem.

Sosy słodkie

Najczęściej podaje się do lodów, szarlotki i innych ciast, kremów i deserów owocowych. Przygotowuje je się z mleka, śmietany lub wina, a przyprawią; wanilią, kakao, karmelem, skórką z cytryny albo pomarańczy i cynamonem.

Dobre rady:

1. Przygotowując majonez, ucieramy zawsze tylko w jedną stronę. Gdyby nie chciał zgęstnieć, należy dodać odrobinę zimnej wody i nadal ucierać.
2. Zwarzony majonez można uratować dodając do niego kilka kropli octu lub kolejne żółtko.
3. Sos, który został już zagęszczony śmietaną lub żółtkiem nie może być dalej gotowany. By się nie zważyły takie sosy podgrzewa się, ale już nie doprowadza do wrzenia.
4. Zasmażkę do sosu należy rozprowadzić zimną, lekko osoloną wodą.
5. Bardzo dobrym zagęszczeniem sosu jest gotowanie go z rozdrobnionym pieczywem.

Charakterystyka sosów:

• Sos chili; jest to korzenny sos, w którego skład wchodzi papryka, pomidory i przyprawy. Głownie używany do gotowanego mięsa, marynat i sosów barbecue. Pizza z nim jest równie wyśmienita.

• Sos sojowy; najczęściej używany przez Azjatów, którzy stosują go zamiast soli. Mięso doprawione sosem sojowym nabiera odmiennego smaku, koloru i kruszeje, poprawia także smak zup i sosów.  W zależności od kraju pochodzenia różni się smakiem i konsystencją. W kuchni chińskiej jest gęsty i słony, rzadki i słodki w indonezyjskiej, zaś w japońskiej bardzo rzadki i słony.

• Sos chrzanowy; przygotowywany z tartego chrzanu (nawet tego ze słoiczka) i śmietany słodkiej lub kwaśnej. Głownie stosowany do mięs.

• Sos cygański: gęsty, w zależności od upodobań pikantny, sporządzony z grzybów i pomidorów. Świetnie się nadaje do mięs.

• Sos jabłkowy: przygotowany z duszonych jabłek z odrobiną cukru. Najczęściej doprawiany gałką muszkatołową, cynamonem i imbirem. Stosuje się go do wieprzowiny, wątróbki, a także jako deser.

• Sos tatarski; sporządzany najczęściej na bazie sosu majonezowego lub majonezu z drobno posiekanymi pikantnymi dodatkami, ziołami i warzywami z marynaty octowej typu pieczarki. W zależności od regionu kuchni dodaje się przetarte, ugotowane żółtka. Podawany do ryb i mięs.

• Sos majonezowy– potocznie majonez; składa się z oleju roślinnego, jajek i soku z cytryny. Używany do sałatek i zimnych potraw.

• Sos musztardowy; jest odmianą sosu holenderskiego, sporządzony z żółtek, masła i cytryny, doprawiony solą i pieprzem. Dodaje się do niego musztardę Dijon lub angielską.

• Sos pomidorowy; najczęściej stosowany w wielu kuchniach. Sporządzany z pomidorów, ziół i przypraw. Podawany na gorąco lub na zimno jako ketchup.

• Sos Winegret; jego podstawowe składniki to ocet i oliwa, urozmaicony różnymi dodatkami, takimi jak musztarda, śmietana, czosnek, zioła, miód, a nawet przecier pomidorowy.

• Sos Tzatziki; grecki sos na bazie gęstego, greckiego jogurtu, drobno posiekanego ogórka (bez soku), czosnku i oliwy. Dodawana nie raz jest papryka, ocet lub koperek. Podawany do dań z grilla, smażonych, pieczonych, a także pieczywa.