Pierniczki wg sprawdzonego staropolskiego przepisu.
Najwyższy czas by upiec pierniczki. Bo przed samymi świętami będzie mnóstwo innych rzeczy do zrobienia. Poniżej wielokrotnie sprawdzony przepis i kilka słów o piernikach. 🙂
W spadku po prababci mojego męża otrzymałam książkę kucharską, która dziś liczy sobie już prawie 100 lat. To właśnie z niej kilka słów o piernikach. Niektóre nazwy przypraw zastąpiłam współczesnymi, by przepis był łatwy i zrozumiały. Dopiero czytając tą książkę, uświadomiłam sobie jak bardzo nasz język z przedwojennej Polski różni się od dzisiejszego. Pewne słowa były dla mnie całkowicie nie zrozumiałe. Tak więc w dużej mierze polegałam na kontekście zdania. Mimo to, przepis jest niesamowicie prosty.
Nazwa piernik
Pochodzi od pieprznej jego przyprawy, po staropolsku „piernej”. Właściwie nazywać powinien się miodownikiem, ponieważ głównym jego składnikiem jest miód. Pierniki w Polsce znane były od najdawniejszych czasów, dzięki nim zasłynęło wiele gospodyń, które potrafiły nadać im wybornego smaku. Ogromną sławą z wyrobu pysznych pierników cieszyły się też miasta takie jak Norymberga i Toruń. To się nie zmieniło, oba te miasta po dziś dzień cieszą się ogromną sławą ze swoich niepowtarzalnych i wyśmienitych wypieków. W Polsce był zwyczaj, że dawano pannie w posagu „dzieżę” piernikowego ciasta (dzieża to naczynie wyglądem przypominające beczkę, służące do rozczyniania mąki i wyrastania ciasta chlebowego) z którego przez długi czas mogła wyrabiać pierniki. Gdyż ciasto piernikowe może być przechowywane nawet kilka miesięcy.
Dobre pierniczki, powinny być słodkie, pulchne i w miarę korzenne. Ze znanych ciast to właśnie pierniki są najzdrowszymi. Codzienne ich spożywanie reguluje trawienie, a szczególnie polecane są osobom, które powinny wystrzegać się ciast tłustych i ciężkich.
Składniki:
- 30 dkg mąki ( 2 szklanki)
- 1/8 l miodu (pół szklanki)
- 1 jajko i 1 żółtko (białko zostawić do posmarowania pierników przed włożeniem do piekarnika)
- 10 dkg cukru (pół szklanki)
- 2 dkg masła (1 łyżeczka)
- ½ dkg sody (1 łyżeczka)
- Przyprawy (korzenie) w książce przyprawy zdefiniowane są jednym słowem, ja użyłam:
- 1 łyżeczka czarnego kakao
- 1 łyżeczka cynamonu
- Pół łyżeczki kardamonu
- Pół łyżeczki imbiru
- Pół łyżeczki mielonych goździków
- Pół łyżeczki gałki muszkatołowej)
Do dekoracji lukier, groszki lub migdały
Przygotowanie:
Zagrzać miód na gorąco, ale nie gotować. Wysypać mąkę na stolnicę, zrobić w niej jamkę, wlać miód, mieszać chwilę nożem, po czym dodać cukier, przyprawy, sodę, masło i jajo i energicznie wyrobić ciasto. Ja do tego celu użyłam miksera i mieszadeł, nie mylić z widełkami do ubijania piany.
Wyrobione ciasto rozwałkować na posypanej mąką stolnicy do około 4 mm. Nie trzeba się martwić jeśli w niektórych miejscach mąka zostawi zbyt jasne ślady. W trakcie smarowania białkiem pierniczek odzyska swój ciemny kolor. Wycinamy kształty foremkami lub kieliszkiem, wg uznania. Jeżeli chcielibyśmy ozdobić pierniczkami choinkę dziurki zróbmy poprzez wyciskanie ich np. słomką. Wówczas nie będzie problemu z powieszeniem naszych pyszności. Powycinane ciasteczka smarujemy białkiem, możemy od razu udekorować połówkami obranego migdała lub lukrem po upieczeniu. Układamy na blasze wyłożonej pergaminem w odstępach minimum 1 cm, ciasteczka znacznie urosną. Pieczemy w nagrzanym do 180° C piekarniku 10 minut.
Pierniczki mają to do siebie, że zaraz po upieczeniu są mięciutkie, ale potem trochę twardnieją. Dlatego można je zjadać tego samego dnia, są naprawdę wyborne lub przechować przez kilka tygodni, a nawet dłużej w zamkniętych puszkach albo słoiczkach. Po minimum 2 tygodniach stają się coraz bardziej miękkie, chłoną wilgoć z powietrza, są pyszne, idealne na Boże Narodzenia, dekoracje choinki i drobne upominki. Możemy udekorować je lukrem po upieczeniu kiedy wystygną lub bezpośrednio przed podaniem, czy przed świętami. Ja swoje zapakowałam do dużej papierowej torby i schowałam, żeby do świąt nikogo nie kusiły.
Tutaj Dekorowanie pierników, polecam również przepis na domek z piernika. 🙂
Przekonajcie się sami, polecam:)
Betty - miłośniczka kultury, kuchni i pasjonatka życia. Gotowanie mnie odpręża i satysfakcjonuje, jest dla mnie sztuką, a nie tylko paliwem. Wierzę w ludzi i we wzajemną pomoc. Z tych również powodów cenię sobie szczerość i wolność słowa. Rozmowę, miłość i namiętność mam za dobrą monetę w każdym wieku.
Komentarze